Κοινωνικές Παροχές
Πρόσφυγες,
μετανάστες,
παλιννοστούντες
Ο ορισμός στην Ελλάδα.
Ο νομικός όρος "αλλοδαπός" αναφέρεται σε όλους όσους δεν έχουν ελληνική υπηκοότητα, αλλά τυπικά χρησιμοποιείται μόνο για τους υπηκόους τρίτων χωρών (εξαιρώντας π.χ. τους υπηκόους της Ε.Ε.). Σε αυτόν περιλαμβάνονται οι παρακάτω κατηγορίες:
- Ξένοι υπήκοοι που ζουν και εργάζονται στην Ελλάδα και έχουν άδεια παραμονής και εργασίας (Μετανάστες με τα απαραίτητα έγγραφα)
- Ξένοι υπήκοοι που ζουν και εργάζονται στην Ελλάδα παράνομα, χωρίς άδεια παραμονής ή εργασίας σε ισχύ (Μετανάστες χωρίς τα απαραίτητα έγγραφα)
- Αιτούντες άσυλο και άμεσα εξαρτώμενα μέλη που έχουν κάνει ή έχουν εισέλθει στην Ελλάδα με την πρόθεση να κάνουν αίτηση ασύλου
- Πρόσφυγες που ζουν και εργάζονται στην Ελλάδα έχοντας αποκτήσει το καθεστώς του πρόσφυγα από τις αρμόδιες αρχές.Στις παραπάνω κατηγορίες προστίθενται οι Έλληνες μετανάστες ή μετανάστες ελληνικής καταγωγής:
- Παλιννοστούντες ομογενείς, οι οποίοι είναι υπήκοοι των νέων ανεξάρτητων κρατών της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, ελληνικής καταγωγής, και μπορούν να αποκτήσουν την ελληνική υπηκοότητα, αν το επιθυμούν.
- Ομογενείς, οι οποίοι έχουν αλβανική υπηκοότητα,είναι ελληνικής καταγωγής και έχουν τη δυνατότητα ειδικής άδειας παραμονής και εργασίας τρίχρονης διάρκειας.
Πρόσφυγες
Οι πρόσφυγες αναγκάζονται να εγκαταλείψουν την εστία τους επειδή απειλείται η ζωή ή η ελευθερία τους. Aν επιστρέψουν στον τόπο τους, πολλές φορές κινδυνεύει η ίδια τους η ζωή. Οι άνθρωποι αυτοί έχουν δικαίωμα να κάνουν αίτηση για άσυλο σε μια άλλη χώρα, δηλαδή να ζητήσουν προστασία και να αναγνωριστούν ως πρόσφυγες. Όσο περιμένουν να εξεταστεί το αίτημά τους ονομάζονται αιτούντες άσυλο. Η προσφυγική ιδιότητα και κατάσταση δεν είναι μόνιμες. Όταν εκλείψουν οι λόγοι φόβου δίωξης, αρκετοί πρόσφυγες επιστρέφουν στην πατρίδα τους.Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις όπου ο εθελοντικός επαναπατρισμός δεν είναι εφικτός και οι πρόσφυγες καλούνται να παραμένουν στη χώρα υποδοχής.
Μετανάστες
Οι μετανάστες ωθούνται από τη φτώχεια και την ανέχεια να αφήσουν τη χώρα τους με σκοπό να βελτιώσουν τις συνθήκες ζωής τους. Aν αποφασίσουν να γυρίσουν πίσω, θα συνεχίσουν να έχουν την προστασία της πατρίδας τους. Ορισμένες φορές γίνεται επίκληση του ασύλου από άτομα που δεν είναι πρόσφυγες με αποτέλεσμα να επιβαρύνεται η σχετική με το άσυλο διαδικασία.
Παλιννοστούντες
Είναι οι εκπατρισμένοι που επιστρέφουν στην πατρίδα. Έλληνες ομογενείς θεωρούμε τα πρόσωπα που έχουν Ελληνική εθνική συνείδηση και κυρίως Ελληνική καταγωγή . Τα ευνοϊκά μέτρα για τους ομογενείς είχαν αντικείμενο κυρίως τα ζητήματα απόδοσης της Ελληνικής ιθαγένειας και την εξομοίωση των ομογενών με τους ημεδαπούς σε διάφορα καίρια ζητήματα (κυρίως ασφαλιστικά, επαγγελματικά κλπ) Η Πολιτεία χαρακτηρίζει τους Ομογενείς που προσφεύγουν μετά το 1980 στη Ελλάδα από τα Κράτη της Ανατολικής Ευρώπης ως «Παλιννοστούντες» και όχι ως πρόσφυγες, όπως χαρακτήριζε τους ομογενείς του διωγμού 1914-1922.Η παλιννόστηση ενός ομογενούς είναι πράξη ατομικής επιλογής και συνάρτηση της εκτίμησής του για τις προοπτικές, που έχει στη χώρα στην οποία ζει, η επάνοδος στην Ελλάδα γίνεται με δική του βούληση και όχι πάντοτε κάτω από τις συνθήκες απειλής ή κινδύνου ζωής.
Οι παλιννοστούντες ομογενείς από της χώρες της ανατολικής Ευρώπης είναι στη πλειονότητα τους Ποντιακής καταγωγής και είχαν την Σοβιετική ιθαγένεια είτε την ιθαγένεια μιας από τις χώρες της πρώην ΕΣΣΔ δεν υπάγονται στις ρυθμίσεις της διεθνούς σύμβασης περί του καθεστώτος των προσφύγων του ΝΔ 3839/1959 και του αν 389/68.
Η διαφορά του πρόσφυγα με τον παράτυπο μετανάστη είναι ότι ενώ ο πρόσφυγας μπορεί να βρέθηκε στα σύνορα χωρίς τα απαραίτητα χαρτιά, που πιστοποιούν την ταυτότητά του, δεν επιδιώκει την παράνομη είσοδο στη χώρα από αφύλακτες διαβάσεις, αλλά τη νόμιμη είσοδο και την εξασφάλιση του ασύλου. Αντίθετα, επιδίωξη του παράτυπου μετανάστη είναι να εισέλθει στη χώρα με τρόπο μη νόμιμο ανεξάρτητα από τους λόγους που τον οδηγούν σε μια τέτοια πράξη. Τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια αυξανόμενη σύγχυση στην κοινή γνώμη σχετικά με τους πρόσφυγες και τους μετανάστες που εν μέρει οφείλεται στο ότι και οι δύο κατηγορίες χρησιμοποιούν πλέον τις ίδιες οδούς και τα ίδια μέσα για να μετακινηθούν από τη μία χώρα στην άλλη. Όλο και πιο συχνά μάλιστα, παρατηρούμε ότι αντιμετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο στις χώρες όπου καταλήγουν.
πηγή:asylumaware.eu
ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Πρόσβαση στην Κοινωνική Πρόνοια
Πρόσβαση στο σύστημα πρόνοιας και επιδόματα για τους πρόσφυγες στην Ελλάδα:
Εάν είστε ένας αναγνωρισμένος πρόσφυγας ή δικαιούχος επικουρικής προστασίας, δικαιούστε βάσει του νόμου την αναγκαία κοινωνική συνδρομή υπό τους ίδιους όρους που ισχύουν και για τους Έλληνες πολίτες. Το Ελληνικό σύστημα πρόνοιας τελεί υπό την εποπτεία του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και της Γενικής Γραμματείας Πρόνοιας.
Οι παρακάτω οργανισμοί βρίσκονται υπό την επίβλεψη του Υπουργείου.
-
Νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, πάροχοι κοινωνικής πρόνοιας, όπως το Κέντρο Εκπαίδευσης και Αποκατάστασης Τυφλών, το Εθνικό Ίδρυμα Κωφών και το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΕΚΚΑ),
-
τα κέντρα κοινωνικής πρόνοιας σε όλες τις περιφέρειες της χώρας,
-
οι ιδιωτικοί φορείς πρόνοιας στην Ελλάδα, οι οποίοι φέρουν αντίστοιχη κρατική πιστοποίηση, ΜΚΟ,
-
οι φορείς στην Ελλάδα που είναι εγγεγραμμένοι στο Εθνικό Μητρώο.
Πρόσβαση σε εθνική χρηματοδότηση;
Εάν είστε αναγνωρισμένος πρόσφυγας ή δικαιούχος επικουρικής προστασίας με έγκυρη άδεια παραμονής, μπορείτε να έχετε πρόσβαση στο εθνικό σύστημα πρόνοιας. Φέρει τον τίτλο Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης (ΚΕΑ) και περιλαμβάνει:
-
Οικονομική ενίσχυση (έως 200€ για την κεφαλή της οικογένειας, συν 100€ για κάθε επιπλέον ενήλικα, συν 50€ ανά παιδί της ίδιας οικογένειας. Το μέγιστο μηνιαίο ποσό είναι 900€, ανεξάρτητα από τη σύνθεση του νοικοκυριού).
-
Πρόσβαση σε συμπληρωματικές κοινωνικές υπηρεσίες, παροχές και αγαθά όπως δωρεάν ιατρική περίθαλψη, ένταξη σε εγκαταστάσεις κοινωνικής φροντίδας και υποστήριξη.
-
Υπηρεσίες, οι οποίες προάγουν την ένταξη στην αγορά εργασίας.
Εάν κάποιο μέλος της οικογένειάς μου έχει κάποια αναπηρία, μπορούμε να προσδοκούμε υποστήριξη στην Ελλάδα;
Εάν είστε αναγνωρισμένος πρόσφυγας ή δικαιούχος επικουρικής προστασίας με έγκυρη άδεια παραμονής ή αιτών διεθνούς προστασίας – αιτών ασύλου με έγκυρο δελτίο αιτούντος άσυλο που δεν φιλοξενείται σε κάποιο κέντρο υποδοχής, μπορείτε να περάσετε από μια διαδικασία αξιολόγησης για να διαπιστώσετε εάν πληροίτε τα κριτήρια για ένα επίδομα αναπηρίας.
Προβλέπεται στήριξη για μεγάλες οικογένειες;
Εάν είστε αναγνωρισμένος πρόσφυγας με έγκυρη άδεια παραμονής και ζείτε στην Ελλάδα νόμιμα και μόνιμα για περισσότερα από δέκα χρόνια, μαζί με τα παιδιά σας, μπορείτε να αιτηθείτε ενός ειδικού επιδόματος για μεγάλες οικογένειες.
Εάν είστε αναγνωρισμένος πρόσφυγας και πληροίτε τα παρακάτω κριτήρια, έχετε το δικαίωμα λήψης μιας σύνταξης για ανασφάλιστους ηλικιωμένους, που παρέχεται από τον Οργανισμό Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΟΓΑ).
Πρόσβαση στην Υγειονομική Περίθαλψη
Πώς να αποκτήσετε πρόσβαση σε υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης στην Ελλάδα:
Όλοι οι πρόσφυγες και οι αιτούντες άσυλο στην Ελλάδα έχουν δικαίωμα στην ελεύθερη πρόσβαση στην πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια υγειονομική περίθαλψη.
Εμβολιασμοί
Εάν έχετε ΑΜΚΑ, μπορείτε να έχετε πρόσβαση σε εμβολιασμούς σε δημόσια νοσοκομεία και σε δημόσια ιατρικά κέντρα.
Παροχή φαρμάκων
Προκειμένου να έχετε πρόσβαση στα απαιτούμενα φάρμακα είτε δωρεάν είτε με μια μικρή συμμετοχή, θα πρέπει να έχετε μια συνταγή από ιατρό δημόσιου νοσοκομείου ή ιατρικού κέντρου. Εάν έχετε ΑΜΚΑ/ΠΑΑΥΠΑ και έχετε ηλεκτρονική συνταγή, μπορείτε να λάβετε τα φάρμακά σας από οποιοδήποτε φαρμακείο.
Εάν δεν έχετε AMKA, έχετε ωστόσο μια συνταγή από έναν ιατρό δημόσιου νοσοκομείου ή ιατρικού κέντρου, ακόμη και χειρόγραφη, μπορείτε να λάβετε τα φάρμακά σας δωρεάν από το φαρμακείο του νοσοκομείου που ο ιατρός έδωσε τη συνταγή.
Εάν αιτείστε άσυλο ή είστε αναγνωρισμένος πρόσφυγας ή δικαιούχος επικουρικής προστασίας, τα ανήλικα παιδιά σας μπορούν να έχουν πρόσβαση στο εθνικό εκπαιδευτικό σύστημα υπό τις ίδιες συνθήκες, οι οποίες ισχύουν και για τους Έλληνες πολίτες.
Εργασία στην Ελλάδα
Εάν είστε αιτών ασύλου (εάν αιτείστε διεθνή προστασία), έχετε ολοκληρώσει τη διαδικασία υποβολής της αίτησής σας για διεθνή προστασία και έχετε στην κατοχή σας μια έγκυρη «κάρτα αιτούντος διεθνή προστασία», τότε έχετε το δικαίωμα πρόσβασης σε μισθωτή απασχόληση ή στην παροχή υπηρεσιών ή την εκτέλεση έργων.
Εάν είστε αιτών ασύλου, δεν έχετε το δικαίωμα της αυτοαπασχόλησης ή της έναρξης της δικής σας επιχείρησης.
Εάν είστε καταγεγραμμένος αιτών ασύλου δεν μπορείτε να έχετε πρόσβαση στη νόμιμη απασχόληση μέχρι να ολοκληρώσετε τη διαδικασία υποβολής της αίτησής σας για άσυλο.
Σημειώστε ότι για να μπορείτε να έχετε μια νόμιμη απασχόληση, η κάρτα αιτούντος άσυλο που έχετε πρέπει να είναι έγκυρη. Γι’ αυτό το λόγο μην ξεχνάτε να την ανανεώνετε, καθώς έχει ημερομηνία λήξης.
Εάν είστε ένας αναγνωρισμένος πρόσφυγας ή δικαιούχος επικουρικής προστασίας και έχετε στην κατοχή σας μια έγκυρη άδεια παραμονής, έχετε πρόσβαση υπό τους ίδιους όρους που ισχύουν και για τους Έλληνες πολίτες στην:
-
μισθωτή απασχόληση,
-
παροχή υπηρεσιών ή εργασία,
-
άσκηση ανεξάρτητης οικονομικής δραστηριότητας.
Τα μέλη της οικογένειάς σας έχουν τα ίδια δικαιώματα με εσάς, αφού λάβουν μια έγκυρη άδεια παραμονής.
Σημειώστε ότι για να μπορείτε να έχετε μια νόμιμη απασχόληση, η άδεια παραμονής σας πρέπει να είναι έγκυρη. Γι’ αυτό το λόγο μην ξεχνάτε να την ανανεώνετε, καθώς έχει ημερομηνία λήξης.
Κρατικό Πρόγραμμα Οικονομικού Βοηθήματος
Από τον Οκτώβριο του 2021, η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες δεν υλοποιεί πλέον το πρόγραμμα παροχής οικονομικού βοηθήματος στην Ελλάδα, καθώς αυτό παραδόθηκε και υλοποιείται πλέον από τις ελληνικές αρχές.
-
Το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου παρέχει το οικονομικό βοήθημα σε ενήλικες αιτούντες διεθνούς προστασίας και στα μέλη της οικογένειάς τους, οι οποίοι στεγάζονται σε ανοικτές δομές υποδοχής στην ενδοχώρα, σε Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης στα νησιά, στο στεγαστικό πρόγραμμα ESTIA, και σε ξενώνες που συνεργάζονται με το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου. Εξαιρούνται όσοι τελούν υπό κράτηση.
-
Το ύψος του οικονομικού βοηθήματος εξαρτάται από τον αριθμό των μελών της οικογένειας και διακρίνεται σε πλήρες και μερικό. Το μερικό οικονομικό βοήθημα καταβάλλεται στους ωφελούμενους που διαμένουν σε θέσεις στέγασης στις οποίες παρέχεται σίτιση, ενώ το πλήρες καταβάλλεται στους ωφελούμενους που δεν λαμβάνουν σίτιση.
-
Το ύψος του οικονομικού βοηθήματος διαμορφώνεται ως εξής:
Όπου ΔΕΝ παρέχεται σίτιση:
-
150 ευρώ για ένα άτομο,
-
270 ευρώ για ένα ζευγάρι ή για έναν γονέα με ένα παιδί,
-
320 ευρώ για οικογένεια τριών ατόμων και
-
420 ευρώ για οικογένεια τεσσάρων ατόμων και άνω.
Όπου παρέχεται σίτιση:
-
75 ευρώ για ένα άτομο,
-
135 ευρώ για ένα ζευγάρι ή για έναν γονέα με ένα παιδί
-
160 ευρώ για οικογένεια τριών ατόμων και
-
210 ευρώ για οικογένεια τεσσάρων ατόμων και άνω.
-
Το πρόγραμμα του οικονομικού βοηθήματος υλοποιείται από τις Αρχές σε συνεργασία με τον οργανισμό Catholic Relief Services (CRS).
-
Το πρόγραμμα του οικονομικού βοηθήματος ρυθμίζεται από την Κοινή Υπουργική Απόφαση 2857 (ΦΕΚ Β, 3120/29.09.2021.).
Υπηρεσίες που μπορείτε να απευθυνθείτε
ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
ΠΑΛΙΝΝΟΣΤΟΥΝΤΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Οι παλιννοστούντες δικαιούνται υπηρεσίες σχετικά με την υποδοχή, φιλοξενία, αρωγή, ομαλή προσαρμογή και κοινωνική ένταξη των παλιννοστούντων ομογενών. Στα πλαίσια των ανωτέρω αρμοδιοτήτων
α) Οργανώνει και σχεδιάζει την υποδοχή των νεοαφικνούμενων παλιννοστούντων με στόχο την αντιμετώπιση των άμεσων υλικών και κοινωνικών αναγκών τους, με τη δημιουργία κέντρων φιλοξενίας και οικισμών υποδοχής.
β) Λαμβάνει τα κατάλληλα μέτρα για τη δημιουργία μόνιμης στέγασης και εγκατάστασης των παλιννοστούντων σε συνδυασμό με τη δημιουργία συνθηκών επαγγελματικής τους αποκατάστασης.
γ) Μεριμνά, σε συνεργασία με το Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, για την εκμάθηση από παλιννοστούντες της ελληνικής γλώσσας και για την προετοιμασία και ένταξη των παιδιών στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα.
δ) Μεριμνά, για την επαγγελματική επανεκπαίδευση και επαγγελματική αποκατάσταση των παλιννοστούντων ομογενών.
ε) Λαμβάνει τα κατάλληλα μέτρα για την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης και των διαφόρων φορέων, σε θέματα που αφορούν τους παλιννοστούντες και δημιουργούν τις κατάλληλες συνθήκες υποδοχής και ομαλής ένταξής τους στην ελληνική κοινωνία.
Η αποκατάσταση των παλιννοστούντων ομογενών αφορά στεγαστική αποκατάσατση, επαγγελματική αποκατάσταησ, εκπαίδευση.
Χρήσιμα sites
-
Αίτημα
-
Άρσις
-
Βαβέλ
-
Γιατροί του Κόσμου
-
Γιατροί Χωρίς Σύνορα
-
Διεθνής Αμνηστία
-
Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ)
-
Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός
-
Ιατρική Παρέμβαση
-
Κάριτας Ελλάς
-
ΜΕΤΑδραση
-
Νόστος
-
Σύλλογος Μερίμνης Ανηλίκων & Νέων
-
Χαμόγελο του Παιδιού
-
Care
-
European Council on Refugees and Exiles (ECRE)
-
Praksis
-
Restoring Family Links