top of page
κοινωνικές παροχές

Μονογονεϊκή Οικογένεια

 

1. Γενική Νομοθεσία

Με το Νόμο 1329/83 για την αναμόρφωση του Οικογενειακού Δικαίου, η άγαμη μητέρα εξομοιώνεται νομικά ως προς τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις με την έγγαμη μητέρα. Με τον ίδιο νόμο καταργείται κάθε δυσμενής διάκριση σε βάρος των παιδιών που γεννιούνται από γάμο. Η παλιά αρνητικά φορτισμένη ορολογία («γνήσια», «εξώγαμα τέκνα») καταργήθηκε και αντικαταστάθηκε με την περισσότερο ουδέτερη («τέκνα γεννημένα σε γάμο», «τέκνα γεννημένα χωρίς γάμο των γονέων τους»). Για την εκούσια αναγνώριση ενός παιδιού γεννημένου χωρίς γάμο των γονέων απαιτείται και η σύμπραξη της μητέρας του. Η καινοτομία της συναίνεσης της μητέρας επιβάλλεται στο πλαίσιο της ισότητας των δύο φύλων. Σε περίπτωση εκούσιας ή δικαστικής αναγνώρισης το παιδί αποκτά, ως προς όλα, θέση τέκνου γεννημένου από γάμο απέναντι και στους δύο γονείς τους και τους συγγενείς τους (πλήρες κληρονομικό δικαίωμα, αξίωση διατροφής κλπ).

Τί νοείται μονογονεϊκή οικογένεια και τί, τέκνο μονογονεϊκής οικογένειας:

Με την παρ. 6 του άρθρου 29 του Ν. 3838/2010 (ΦΕΚ 49/Α/24.3.2010) προσδιορίζεται επακριβώς η ιδιότητα του γονέα και του τέκνου μονογονεϊκής οικογένειας, η οποία αποτελεί βαθμολογούμενο κριτήριο στις διαδικασίες σύναψης συμβάσεων εργασίας ορισμένου χρόνου (ΣΟΧ) και συμβάσεων μίσθωσης έργου (ΣΜΕ), ως εξής:«i. Γονέας μονογονεϊκής οικογένειας νοείται ο γονέας εκείνος ο οποίος, κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης πρόσληψης, ασκεί εν τοις πράγμασι και κατ’ αποκλειστικότητα ή μετά από σχετική ανάθεση τη γονική μέριμνα ενός ή περισσότερων ανήλικων τέκνων. Το δικαίωμα αυτό ασκείται από τον γονέα και μετά την ενηλικίωση των τέκνων και μέχρι τη συμπλήρωση του 25ου έτους της ηλικίας τους.ii. Τέκνα μονογονεϊκής οικογένειας είναι εκείνα τα οποία μέχρι την ενηλικίωσή τους είχαν τον ένα μόνο γονέα τους. Στην περίπτωση αυτή υπάγονται και τα τέκνα τα οποία στερήθηκαν και τους δύο γονείς πριν την ενηλικίωσή τους. Το δικαίωμα αυτό ασκείται από το τέκνο μέχρι και τη συμπλήρωση του 30ού έτους της ηλικίας του.»Ενόψει της ανωτέρω ρύθμισης το ΑΣΕΠ προχώρησε στην ανανέωση των παραρτημάτων που χρησιμοποιούνται από φορείς και υποψηφίους κατά τις διαδικασίες ΣΟΧ και ΣΜΕ και βρίσκονται αναρτημένα στην ιστοσελίδα του. Στα σχετικά σημεία των ανανεωμένων παραρτημάτων έχει ενσωματωθεί ο νομοθετικά κατοχυρωμένος ορισμός και έχουν προσαρμοστεί αναλόγως τα δικαιολογητικά που απαιτούνται ανά περίπτωση για την απόδειξη της ιδιότητας του γονέα ή του τέκνου μονογονεϊκής οικογένειας.

 

Τί νοείται προστάτης μονογονεϊκής οικογένειας:

Σύμφωνα με το άρθρο 7 του Κ.Φ.Ε., προστάτης μονογονεϊκής οικογένειας θεωρείται αυτός που ασκεί εν τοις πράγμασι και κατ’ αποκλειστικότητα τη γονική μέριμνα ενός ή περισσότερων ανήλικων τέκνων, αποκλειστικά στις ακόλουθες περιπτώσεις: χηρεία, ελεύθερη συμβίωση χωρίς σύμφωνο συμβίωσης, τέκνο γεννημένο εκτός γάμου, υιοθεσία τέκνου από ένα μόνο γονέα. Η ιδιότητα του ενηλίκου τέκνου που συνοικεί με τον υπάλληλο και έχει φορολογητέο και απαλλασσόμενο εισόδημα που δεν υπερβαίνει το ποσό των δύο χιλιάδων εννιακοσίων (2.900) ευρώ ή το ποσό των έξι χιλιάδων (6000) ευρώ αν αυτά παρουσιάζουν αναπηρία εξήντα επτά τοις εκατό (67%) και πάνω από διανοητική καθυστέρηση ή φυσική αναπηρία ή ψυχική πάθηση (άρθρο 7 του ν.2238/1994) διαπιστώνεται είτε με το Εκκαθαριστικό Σημείωμα της ΔΟΥ είτε με θεωρημένο αντίγραφο της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος του προηγούμενου έτους, Οι ως άνω προϋποθέσεις πρέπει να συντρέχουν κατά την ημερομηνία ισχύος του ν.4093/2012 (ΦΕΚ 222 Α ).

 

Τί νοείται πολύτεκνος μονογονέας:

Αναγνωρίζεται ως πολύτεκνος ο μονογονέας με τρία παιδιά, ο οποίος έχει τη γονική μέριμνα και επιμέλειά τους και είναι ο μόνος υπόχρεος για τη διατροφή τους, εφόσον τα παιδιά είναι άγαμα και δεν έχουν συμπληρώσει το εικοστό τρίτο (23ο) έτος της ηλικίας τους ή σπουδάζουν ή εκπληρώνουν τις στρατιωτικές υποχρεώσεις και δεν έχουν συμπληρώσει το εικοστό πέμπτο (25ο) έτος της ηλικίας τους (άρθρο 6, παρ. 2, του ν. 3454/06, ΦΕΚ Α’ 75/7-4-2006). Στα τέκνα αυτά συνυπολογίζονται και όσα έχουν οποιαδήποτε αναπηρία σε ποσοστό εξήντα επτά (67%) και άνω, ισοβίως, ανεξαρτήτως ηλικίας.

 

Συνεπιμέλεια

Το νέο νομοσχέδιο για την αναμόρφωση του Οικογενειακού Δικαίου (ΝΟΜΟΣ ΥΠ’ ΑΡΙΘΜ. 4800/2021 | ΦΕΚ 81/Α/21-5-2021)  τέθηκε επίσημα σε εφαρμογή στις 16/09/2021.

Μπορείτε να κατεβάσετε στον υπολογιστή σας, ολόκληρο το σχετικό ΦΕΚ πατώντας τον σύνδεσμο ΦΕΚ 81/Α/21-5-2021 για την αναμόρφωση του οικογενειακού δικαίου

 

Δικαιώματα μαθητών με γονείς διαζευγμένους ή σε διάσταση

Σύμφωνα λοιπόν με την εγκύκλιο στις περιπτώσεις διάστασης ή διαζυγίου των γονέων μαθητή η επικοινωνία του παιδιού με τον γονέα που δεν μένει μαζί του, δεν μπορεί να απαγορευθεί εντός του σχολικού χώρου. Η προφορική ή γραπτή εντολή του ενός γονέα προς το σχολείο να απαγορεύσει την είσοδο του άλλου ή την επικοινωνία με το παιδί  εξετάζεται με προσοχή, αλλά δεν είναι υποχρεωτική αφ’ εαυτής. Δείτε όλη την εγκύκλιο εδώ 

Νέα εγκύκλιος για τις εγγραφές/μετεγγραφές μαθητών διαζευγμένων γονιών: Δείτε τί ισχύει από 16/09/2021 εδώ

Εργασιακά

  • Γονική άδεια ανατροφής εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα

  • Επιπλέον ημέρες αδείας με αποδοχές ανά έτος, στους μονογονείς-εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα

  • Άδεια σχολικής επίδοσης εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα

  • Άδεια σχολικής επίδοσης εργαζομένων στο δημόσιο τομέα (ισχύει για μόνιμους και συμβασιούχους)

  • Άδεια όταν τα παιδιά τους αρρωσταίνουν στους μονογονείς, τρίτεκνους και πολύτεκνους δημοσίους υπαλλήλους 

  • Ειδικότερα για το κυκλικό ωράριο στις ένοπλες δυνάμεις

  • Γονική άδεια και ωράριο μονογονέων υπαλλήλων δημοσίου τομέα

  • Άδειες και ωράριο μονογονέων εκπαιδευτικών

  • Άδεια Μητρότητας | Για τους αναπληρωτές – ωρομίσθιους 

  • Άδεια ανατροφής τέκνου | Για τους αναπληρωτές – ωρομίσθιους

  • Διευκολύνσεις υπαλλήλων ΑΜΕΑ

  • Άδεια για παρακολούθηση σχολικής επίδοσης

  • Επίδομα γάμου Σύμφωνα με το άρθρο 20 του  Ν. 1849/1989 (ΦΕΚ Α’ 113/8-5-1989), του προβλεπόμενου από την Ε.Γ.Σ.Σ.Ε. επιδόματος γάμου δικαιούχοι είναι και οι άγαμοι γονείς, καθώς και ο ευρισκόμενοι σε κατάσταση  χηρείας και οι διαζευγμένοι. Όσον αφορά το επίδομα γάμου των δημοσίων υπαλλήλων, σύμφωνα με το άρθρο 11 του Ν. 3205/2003 (ο οποίος κατήργησε τις προγενέστερες διατάξεις του Ν. 2470/1997) , έχει καταργηθεί και αντικατασταθεί από το ειδικό οικογενειακό επίδομα τέκνων των δημοσίων υπαλλήλων. Μπορείς να δεις λεπτομέρειες στο link https://singleparent.gr/oikonomika/epidomata-paroxes/epidoma-gamoy-kai-eidiko-oikogeneiako-epidoma-sto-dimosio/

  • Διαγωνισμοί του δημοσίου Με το Νόμο 2190/94 αν μεταξύ των επιτυχόντων σε διαγωνισμό για την πλήρωση θέσεων στο δημόσιο είναι υποψήφιες άγαμες μητέρες προστίθεται στο συνολικό βαθμό που έλαβαν 5% για κάθε παιδί.

  • Μοριοδότηση
    Δυνατότητα μοριοδότησης στα παιδιά των μονογονεϊκών οικογενειών. Κάθε τέκνο μονογονεϊκής οικογένειας θα λαμβάνει 50 μονάδες, σύμφωνα με τις αλλαγές στο νέο νομοσχέδιο για την πρόσληψη μέσω του Α.Σ.Ε.Π (δυστυχώς και από αυτό τον νόμο,  εξαιρούνται τα παιδιά των διαζευγμένων….).

  • Διαθεσιμότητα στο δημόσιο
    Σύμφωνα με εγκύκλιο του Υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης, από τη διαθεσιμότητα εξαιρούνται:

Οι υπάλληλοι με ποσοστό αναπηρίας άνω του 67% και πολύτεκνοι

Όσοι φροντίζουν εξαρτώμενα μέλη στην οικογένειά τους με αναπηρία άνω του 67%

Οι μονογονεϊκές οικογένειες

Όσοι έχουν οριστεί δικαστικοί συμπαραστάτες και έχουν χαμηλό εισόδημα

Εξαιρείται ο ένας σύζυγος στην περίπτωση που και οι δύο είναι δημόσιοι υπάλληλοι.

  • Μεταθέσεις μονογονέων-υπαλλήλων του δημοσίου

Δες αναλυτικές πληροφορίες εδώ και όλα τα ερωτήματα που έχουν απαντηθεί για αποσπάσεις και μεταθέσεις, εδώ.

Σύμφωνα με το άρθρο 67 του Ν 3528/2007 (κώδικας δημοσίων υπαλλήλων)

Μετάθεση επιτρέπεται μετά από αίτηση του υπαλλήλου ή αυτεπαγγέλτως από την υπηρεσία, μόνο όταν υπάρχει κενή θέση.
Οι μεταθέσεις μετά από αίτηση του υπαλλήλου προηγούνται των μεταθέσεων χωρίς αίτηση. Οι μεταθέσεις, μετά από αίτηση, υπαλλήλων που πάσχουν από δυσίατα νοσήματα, προηγούνται των λοιπών κατηγοριών μεταθέσεων μετά από αίτηση.
Μετάθεση πολυτέκνων και τέκνων πολυτέκνων δεν είναι δυνατή χωρίς αίτηση τους.
Η διάταξη του προηγούμενου εδαφίου ισχύει και για υπαλλήλους που είναι γονείς τριών τέκνων ή για ένα τέκνο οικογένειας με τρία παιδιά, τα οποία ένα ή περισσότερα είναι υπάλληλοι. Αν στην τελευταία περίπτωση και οι γονείς είναι υπάλληλοι, η διάταξη του προηγούμενου εδαφίου εφαρμόζεται μόνο για τους γονείς ή μόνο για ένα τέκνο αυτών.
Για τη διενέργεια μεταθέσεων λαμβάνονται υπόψη τα κριτήρια του συνολικού χρόνου υπηρεσίας του υπαλλήλου, του χρόνου υπηρεσίας κατά περιοχή, της οικογενειακής του κατάστασης, της ηλικίας, της συνυπηρέτησης και της εντοπιότητας, αξιολογούμενα με συντελεστές βαρύτητας (μόρια). Η οικογενειακή κατάσταση αξιολογείται με συντελεστή τρία (3) για τον σύζυγο, τρία (3) για το πρώτο και πέντε (5) για κάθε επόμενο ανήλικο τέκνο ή τέκνο που σπουδάζει σε σχολή ανώτατης εκπαίδευσης, εφόσον δεν έχει συμπληρώσει το 25ο έτος της ηλικίας του. Στους άγαμους, διαζευγμένους, χήρους και εν διαστάσει γονείς τέκνων από τα αναφερόμενα στο προηγούμενο εδάφιο, για τα οποία τους έχει αποδεδειγμένα ανατεθεί η επιμέλεια, οι συντελεστές βαρύτητας προσαυξάνονται κατά ένα (1) για κάθε τέκνο. Η ηλικία των ετών 40, 41-50 και 51-60 αξιολογείται με τους συντελεστές ένα (1), δύο (2) και τρία (3), αντίστοιχα. 

  • Συνταξιοδοτικό δικαίωμα πολύτεκνου μονογονέα
    Οι γυναίκες, έπειτα, οι οποίες έχουν τρία (3) τουλάχιστον παιδιά και οι άνδρες, με την επιπρόσθετη προϋπόθεση για αυτούς, να είναι χήροι ή διαζευγμένοι και  να έχουν την επιμέλεια των ανήλικων ή ανίκανων παιδιών με δικαστική απόφαση, εφόσον είναι  ασφαλισμένες-οι στα Ταμεία Συντάξεως του προσωπικού των τραπεζών, το Τ.Α.Π. – Ο.Τ.Ε., το Τ.Σ.Π. – Η.Σ.Α.Π., τον Ο.Α.Π. – Δ.Ε.Η., το Τ.Σ.Ε.Α.Π.Γ.Σ.Ο. και το Τ.Α.Π. – « Η ΕΘΝΙΚΗ » (υπαγόμενες-οι στην ασφάλιση οποιουδήποτε φορέα ασφάλισης, για πρώτη φορά πριν την 01.01.1993), θεμελιώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης λόγω γήρατος, με τη συμπλήρωση είκοσι (20) ετών ασφάλισης, ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας τόσο των ιδίων όσο και των παιδιών τους. (Ν. 1902/90 άρθρο 10, παρ. 8, όπως ισχύει μετά την αντικατάστασή του με το άρθρο 9, παρ. 1, του ν. 1976/91, σε συνδυασμό με τις διατάξεις του άρθρου 48, παρ. 3, του ν. 2084/92).

Φορολογία-Εισόδημα-Δάνεια

Δικαιούνται εισοδηματική ενίσχυση οι οικογένειες Ελλήνων υπηκόων και υπηκόων κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων και των μονογονεϊκών, των οποίων τα μέλη κατοικούν σε ορεινές ή μειονεκτικές περιοχές (Ν. 3016/2002, άρθρο 27, παρ.2).
Ισχύουν αυξημένα όρια κάλυψης στεγαστικών αναγκών για το διαζευγμένο, χήρο ή άγαμο γονέα που έχει την επιμέλεια ανηλίκων τέκνων. Οι παραπάνω δικαιούχοι τυγχάνουν της εκάστοτε ισχύουσας προσαυξημένης απαλλαγής του εγγάμου.
Κατά την απόκτηση περιουσίας μετά από γονική παροχή, στην περίπτωση που ο ένας από τους γονείς έχει αποβιώσει, η αξία της περιουσίας που υπόκειται στο μισό του φόρου δωρεάς ανέρχεται στις 130.000 ευρώ. Στην περίπτωση δηλαδή των μονογονεϊκών οικογενειών τα τέκνα υπόκεινται σε μειωμένη φορολογία (Ν. 3427/05).
Μέχρι πρίν το 2014, στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, οι μονογονείς αποτελούσαν ειδική κατηγορία δανειοληπτών με ευνοϊκότερο επιτόκιο δανεισμού όπως και οι εργαζόμενοι που ήταν ανάπηροι, πολύτεκνοι και προστάτες τέκνων που έπασχαν από αναπηρία σε ποσοστό 67% και άνω. Πλέον σύμφωνα με το άρθρο του νόμου 4254 / 2014 δεν χορηγούνται δάνεια και δεν γίνονται δεκτές νέες αιτήσεις.

Επίδομα απροστάτευτου τέκνου 44 ευρώ το μήνα και επίδομα ορφάνιας ΟΑΕΕ καταργήθηκαν

 

Ειδικό βοήθημα σε παιδιά ευπαθών οικογενειών (κληροδότημα Σκυλίτζη)

Πρόκειται για ένα βοήθημα που αφορά εκτός από γονείς που αδυνατούν να μεγαλώσουν τα παιδιά τους, και χωρισμένες μητέρες που δεν λαμβάνουν διατροφή.

Το βοήθημα αυτό χορηγείται  για να στηρίξει τους γονείς να μην τα εγκαταλείψουν τα παιδιά τους στα ιδρύματα σύμφωνα με την επιθυμία του Σκυλίτζη ενώ το ύψος του επιδόματος φέρεται να είναι κατ΄ελάχιστο 150 ευρώ ανά παιδί και φτάνει ως τα 500 ευρώ ανάλογα με τα εισοδηματικά κριτήρια. Στο Δημοτικό βρεφοκομείο Αθηνών αν υπάρχει ανακοίνωση.

 

 

 

 

 

 

 

 

Επίδομα μητρότητας

To ΙΚΑ-ΕΤΑΜ επιδοτεί τις άμεσα ασφαλισμένες για 56 ημέρες πριν το τοκετό και 63 ημέρες μετά τον τοκετό.  Για να τύχουν αυτών των επιδομάτων πρέπει να έχουν συμπληρώσει 200 ημέρες εργασίας στην ασφάλιση τα δύο προηγούμενα χρόνια από την πιθανή ή την πραγματική ημέρα τοκετού και να μην εργάζονται κατά τον χρόνο της επιδότησης. Τα απαιτούμενα δικαιολογητικά είναι τα εξής:
1.  Ασφαλιστικά βιβλιάρια των δύο τελευταίων ετών ή βεβαίωση εργοδότη επικυρωμένη από το Υποκατάστημα ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, το οποίο ελέγχει τον εργοδότη.
2. Βιβλιάριο υγείας (ατομικό, οικογενειακό)
3. Βεβαίωση του γυναικολόγου του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ για την πιθανή ημέρα τοκετού
4. Δήλωση από τον εργοδότη ότι σταμάτησε να εργάζεται – Δήλωση δική της για την ημέρα διακοπής (χορηγείται έντυπο από το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ).Επίσης με τις διατάξεις του άρθρου 35 του Ν.2676/99, προβλέπεται ότι πρόσωπα που ασφαλίστηκαν διαδοχικά σε περισσότερους από έναν φορείς ή κλάδους ασθένειας αρμοδιότητας Γ.Γ.Κ.Α που χορηγούν επιδόματα μητρότητας δικαιούνται των επιδομάτων αυτών από του φορέα στην ασφάλιση του οποίου επήλθε ο ασφαλιστικός κίνδυνος, εφόσον η άμεσα ασφ/νη έχει συμπληρώσει τις απαιτούμενες από την νομοθεσία του τελευταίου φορέα προϋποθέσεις, με συνυπολογισμό του χρόνου ασφάλισης και των άλλων φορέων.Τα επιδόματα μητρότητας καταβάλλονται εξολοκλήρου από τον Οργανισμό στην ασφάλιση του οποίου επήλθε ο τοκετός, σύμφωνα με την νομοθεσία του, χωρίς τη συμμετοχή των άλλων φορέων στη δαπάνη επιδότησης.Οι παραπάνω διατάξεις ισχύουν μόνο για τους οργανισμούς που χορηγούν επιδόματα μητρότητας, όπως το ΤΑΙΣΥΤ, ΤΑΤΤΑ, Ταμείο Προνοίας Δικηγόρων, ΤΑΠΕΤΕ και κατά συνέπεια, δεν μπορούν να υπολογιστούν ημέρες που πραγματοποιήθηκαν στο κλάδο ασθένειας Ασφαλιστικών Ταμείων που δεν χορηγούν επιδόματα μητρότητας, όπως π.χ. το ΤΕΒΕ.Απαραίτητο δικαιολογητικό εκτός των άλλων, είναι και η προσκόμιση βεβαίωσης από τον προηγούμενο φορέα όπου θα αναφέρονται:α) ο χρόνος ασφάλισης ανά μήνα και έτος, στον κλάδο ασθένειας του φορέα, καθώς και οι ακαθάριστες αποδοχές για το χρόνο αυτό,
β) ότι καταβάλλει επιδόματα μητρότητας και
γ) ότι δεν έχουν καταβληθεί επιδόματα μητρότητας. *Σύμφωνα με την ιστοσελίδα του Ι.Κ.Α.«Το ποσό του επιδόματος μητρότητας, υπολογίζεται βάσει του μέσου όρου των αποδοχών των τριάντα (30) τελευταίων ημερών ασφάλισης του προηγούμενου χρόνου».

Παροχή του ΕΟΠΥΥ
Η πλέον πρόσφατη κοινή υπουργική απόφαση του 2012 (ΦΕΚ 3054/2012) περί  «Ενιαίου Κανονισμού Παροχών Υγείας (Ε.Κ.Π.Υ.)»  του ΕΟΠΥΥ ορίζει στο άρθρο 13 αυτής για το βοήθημα τοκετού, το οποίο παλαιότερα χορηγούνταν από το ΙΚΑ, πλέον όμως ως παροχή σε είδος ή παροχή αποτιμώμενη σε είδος και όχι ως παροχή αμιγώς χρηματική, πέρασε στον ΕΟΠΥΥ, τα εξής:


Μαιευτική περίθαλψη: Α. Ο Ε.Ο.Π.Υ.Υ. παρέχει στις άμεσα και έμμεσα ασφαλισμένες του μαιευτική περίθαλψη μέσω των συμβεβλημένων παρόχων υγείας, στα πλαίσια της ισχύουσας κάθε φορά νομοθεσίας και των όρων των συμβάσεων με αυτούς. Η συμμετοχή των ασφαλισμένων στα νοσήλια γίνεται με τους ίδιους όρους που αφορούν τις νοσηλείες του άρθρου 10. Σε περίπτωση τοκετού εκτός νοσηλευτικού ιδρύματος, καταβάλλεται αντί μαιευτικής περίθαλψης εφάπαξ χρηματικό βοήθημα ύψους 900 €, 1200 € για δίδυμη κύηση και 1600 € για τρίδυμη κύηση. Τοκετός θεωρείται και η γέννηση νεκρού εμβρύου άνω των 25 εβδομάδων.Το χρηματικό βοήθημα τοκετού καταργήθηκε συνεπώς ουσιαστικά στην πράξη από το Νοέμβριο του 2012, οπότε και άρχισε να ισχύει η υπουργική απόφαση. Και αυτό γιατί πλέον το δικαιούνται μόνο γυναίκες με τοκετό εκτός νοσηλευτικού ιδρύματος.

Ειδική Παροχή Προστασίας της Μητρότητας του ΟΑΕΔ
Ασφαλισμένες στο ΙΚΑ που κάνουν χρήση της ειδικής άδειας μητρότητας 6 μηνών αφού πρώτα πάρουν τους 3,5 μήνες αδείας μετά τον τοκετό ή τη μετατρέψουν σε μειωμένο ωράριο εργασίας, δικαιούνται από τον ΟΑΕΔ το νομοθετημένο μισθό των 586 ευρώ μηνιαίως.Την ειδική άδεια των 6 μηνών δικαιούνται οι μητέρες οι οποίες είναι ασφαλισμένες στο ΙΚΑ–ΕΤΑΜ και απασχολούνται σε επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις του ιδιωτικού τομέα, με σχέση εξαρτημένης εργασίας, ορισμένου ή αορίστου χρόνου, με πλήρη ή μερική απασχόληση. Σύμφωνα με εγκύκλιο του ΟΑΕΔ, από την εξάμηνη ειδική άδεια μητρότητας εξαιρούνται οι εργαζόμενες των οποίων οι επιχειρησιακές συλλογικές συμβάσεις εργασίας ή και οι κλαδικές συμβάσεις τους, προβλέπουν μειωμένο ωράριο ή ισόχρονη του μειωμένου ωραρίου άδεια για μεγαλύτερο χρόνο από τις διατάξεις του άρθρου 9 της εθνικής γενικής συλλογικής σύμβασης εργασίας-ΕΓΣΣΕ (π.χ. τράπεζες, ναυτιλιακές εταιρίες κλπ). Η άδεια αυτή χορηγείται από τον εργοδότη, μετά τη λήξη της άδειας κυοφορίας και λοχείας ή της ισόχρονης προς το μειωμένο ωράριο αδείας, η και της ετήσιας κανονικής άδειας, εφόσον προβλέπεται η χορήγησή της με βάση τις ετήσιες προθεσμίες.
Η ασφαλισμένη δύναται, με αμετάκλητη αίτησή της, να κάνει χρήση του συνόλου ή τμήματος αυτής. Επίσης, μπορεί να διακόψει την ειδική άδεια, με έγγραφη συμφωνία του εργοδότη. Σε κάθε περίπτωση το υπόλοιπο της άδειας δεν μεταφέρεται σε άλλη χρονική περίοδο.Συμφέρει  συνεπώς τις εργαζόμενες που θέλουν να κάνουν χρήση της 6μηνης άδειας, να εξαντλήσουν πρώτα τους 3,5 μήνες αδείας μετά τη λοχεία Η ενδιαφερόμενη ασφαλισμένη πάντως πρέπει να βρίσκεται σε ενεργό εργασιακή σχέση εξηρτημένης εργασίας κατά την έναρξη της άδειας μητρότητας, ενώ κατά το διάστημα αυτό δεν μπορεί να γίνει απόλυση.Η δικαιούχος υποβάλλει, ή ίδια ή δι’ αντιπροσώπου, στην αρμόδια Υπηρεσία του ΟΑΕΔ, αίτηση  εντός αποκλειστικής προθεσμίας 60 ημερών από τη λήξη της άδειας μητρότητας (τοκετού και λοχείας), της ισόχρονης προς το μειωμένο ωράριο άδειας ή και της ετήσιας κανονικής άδειας.

Μαζί με την αίτηση προσκομίζονται και τα απαραίτητα δικαιολογητικά, ήτοι:
α) Βεβαίωση εργοδότη  από την οποία θα προκύπτει η ενεργή εργασιακή σχέση κατά την έναρξη της άδειας μητρότητας, το είδος, η μορφή, η διάρκεια της εργασιακής σχέσης, οι μηνιαίες αποδοχές, ο μέσος όρος των ωρών μερικής απασχόλησης, η ημερομηνία πρόσληψης και για συμβάσεις ορισμένου χρόνου η ημερομηνία λήξης τους, η λήψη της ετήσιας κανονικής άδειας, που ενδεχομένως χορηγήθηκε μετά την άδεια λοχείας ή της ισόχρονης προς το μειωμένο ωράριο άδειας καθώς επίσης και ο φορέας επικουρικής της ασφάλισης και σε τι ύψος ανέρχονται οι εισφορές εργοδότη και εργαζόμενου.
β) Αντίγραφο βεβαίωσης επιδόματος μητρότητας (κυοφορίας – λοχείας) από το ΙΚΑ – ΕΤΑΜ ή τον Ειδικό Λογαριασμό Ξενοδοχοϋπαλλήλων.
γ) Υπεύθυνη δήλωση της δικαιούχου από την οποία αναλαμβάνει την υποχρέωση να γνωστοποιήσει εντός 8 ημερών στην Υπηρεσία του ΟΑΕΔ οποιαδήποτε μεταβολή της εργασιακής της σχέσης καθώς και τον αριθμό μητρώου ΙΚΑ και τον ΑΦΜ.
δ) Αριθμό λογαριασμού (ΙΒΑΝ) Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδας, στον οποίο πρέπει να εμφανίζεται πρώτη η δικαιούχος.Σε περίπτωση μερικής απασχόλησης μέχρι και 4 ώρες ημερησίως ή μέχρι 13 ημέρες το μήνα, κατά μέσο όρο στη διάρκεια του εξαμήνου που προηγείται της άδειας κυοφορίας, καταβάλλονται 295 ευρώ. Ο χρόνος της ειδικής άδειας προστασίας της μητρότητας λογίζεται ως χρόνος ασφάλισης στον κλάδο σύνταξης  και ασθένειας του ΙΚΑ – ΕΤΑΜ, καθώς επίσης και στον κλάδο επικουρικής ασφάλισης, οι δε προβλεπόμενες εισφορές υπολογίζονται επί του κατά περίπτωση αναφερόμενου ποσού, από το οποίο ο ΟΑΕΔ παρακρατεί την προβλεπόμενη εισφορά της ασφαλισμένης και την αποδίδει στο ΙΚΑ – ΕΤΑΜ και στο αντίστοιχο επικουρικό ταμείο, μαζί με την προβλεπόμενη εργοδοτική εισφορά που βαρύνει τον Οργανισμό. Η παροχή διακόπτεται λόγω: Α) πρόσληψης και απασχόλησής της σε νέο εργοδότη και β) με ενδεχόμενη αίτηση διακοπής της δικαιούχου.

 

Συμπληρωματικές Παροχές Μητρότητας ΟΑΕΔ
Αν και άκρως απαραίτητες συχνά διαφεύγουν την προσοχή της δικαιούχου ασφαλισμένης με αποτέλεσμα να μένουν αδιεκδίκητες οι συμπληρωματικές παροχές μητρότητας του ΟΑΕΔ.Αυτές καταρχήν καταβάλλονται σε ασφαλισμένες του Ι.Κ.Α. με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου (παρέχουν εξαρτημένη εργασία). Η καταβολή τους γίνεται σε γυναίκες που εργάζονται κατά την έναρξη της αδείας κυοφορίας, μετά τον τοκετό και εφόσον εισπράξουν το επίδομα από το Ι.Κ.Α. για την αποχή από την εργασία λόγω κυοφορίας και λοχείας. Οι παροχές μητρότητας είναι ίσες με τη διαφορά που προκύπτει αν από τις αποδοχές που καταβάλλει ο Εργοδότης αφαιρεθεί το επίδομα που κατέβαλε το Ι.Κ.Α. για το ίδιο χρονικό διάστημα. Η προθεσμία για την υποβολή σχετικής αίτησης είναι τρεις μήνες από την ημερομηνία πληρωμής από το Ι.Κ.Α.

Απαραίτητες προϋποθέσεις για τη χορήγηση των παροχών αυτών συνιστούν οι κάτωθι:

1.Παροχή από το Ι.Κ.Α. επιδομάτων κυοφορίας και λοχείας. 2. Ενεργός εργασιακή σχέση κατά το χρόνο έναρξης της αποχής, λόγω, κυοφορίας ή λοχείας. Ως προς τα απαραίτητα δικαιολογητικά αυτά είναι:
1.    Ασφαλιστικό βιβλιάριο ασθένειας του Ι.Κ.Α.
2.  Βεβαίωση του εργοδότη.
3.    Βεβαίωση του Ι.Κ.Α. για την διάρκεια της επιδότησης, το ύψος του ημερησίου επιδόματος και του συνολικού καταβληθέντος ποσού των επιδομάτων κυοφορίας και λοχείας.
4.   ΙΒΑΝ λογαριασμού ΕΤΕ στον οποίο η ενδιαφερόμενη πρέπει να εμφανίζεται ως πρώτη δικαιούχος.

Άνεργες Μητέρες και Επιδόματα Μητρότητας
Τέλος οι άνεργες μητέρες (είτε είναι ή όχι επιδοτούμενες από τον ΟΑΕΔ), οι οποίες έχουν συμπληρώσει τον απαραίτητο αριθμό των 200 ενσήμων τα τελευταία 2 έτη αν έχουν θα πρέπει να προσκομίσουν σχετική βεβαίωση του ΟΑΕΔ και να το δηλώσουν στο αρμόδιο για αυτές υποκατάστημα του ΙΚΑ.  Δικαιούνται να λάβουν κανονικά τα επιδόματα μητρότητας του ΙΚΑ, εκτός από τις συμπληρωματικές παροχές του ΟΑΕΔ, κάτι που προκύπτει και από την κοινή λογική, αφού πλέον δεν είναι εργαζόμενες αλλά άνεργες. Αν δεν έχουν συμπληρώσει τον απαραίτητο αριθμό ενσήμων είτε θα πρέπει να τα εξαγοράσουν είτε να επιδιώξουν να λάβουν τα επιδόματα ως έμμεσα ασφαλισμένες στους συζύγους τους είτε να απευθυνθούν ως έσχατη λύση για κάποια βοήθεια και οικονομική υποστήριξη στις υπηρεσίες κοινωνικής αλληλεγγύης και πρόνοιας της αποκεντρωμένης διοίκησης της περιοχής τους.

 

Επίδομα Μητρότητας Ανασφαλίστων
Επίδομα Μητρότητας Ανασφαλίστων καταβάλλεται σύμφωνα με το άρθρο 4 παρ. 5 του Ν. 1302/1982 σε εργαζόμενες γυναίκες που δε δικαιούνται αντίστοιχη παροχή από κάποιο ασφαλιστικό φορέα ή είναι ανασφάλιστες. Το ύψος του επιδόματος ανέρχεται στα 440, 20 Ευρώ (220,10 Ευρώ πριν από τον τοκετό και 220,10 Ευρώ μετά τον τοκετό).  Αρμόδια υπηρεσία για τη χορήγηση του επιδόματος είναι οι Δ/νσεις και τα Τμήματα Πρόνοιας των Νομ/κών Αυτοδιοικήσεων της Χώρας. Οι προϋποθέσεις που θα πρέπει να πληροί στην περίπτωση αυτή καταγράφονται κάτωθι:

Δικαιούται το επίδομα:

1. Κάθε άτομο που ανήκει στο γυναικείο φύλο, ανεξάρτητα από ηλικία, ιθαγένεια, φυλή ή θρησκεία (άρθρο 2 της αριθμ. 103/82 Διεθνούς Σύμβασης Εργασίας που κυρώθηκε με το Ν. 1302/82) όταν έχει τις παραπάνω προϋποθέσεις και εφόσον έχει άδεια νόμιμης παραμονής στη χώρα μας.
2. Οι εργαζόμενες ανασφάλιστες μητέρες που βρίσκονται σε κατάσταση μητρότητας και δεν έχουν το δικαίωμα να αξιώσουν τις παροχές αυτές από ασφαλιστικό φορέα.
3. Οι μητέρες που έχουν μαζί με την οικογένειά τους μηνιαίο εισόδημα 586,94 € σύμφωνα με το έγγραφο Π2Β/3904/96, του Υπουργείου Υγείας – Πρόνοιας.
4. Πρέπει να υποβάλλουν οι μητέρες τα δικαιολογητικά μέχρι τους οκτώ μήνες από την έναρξη των 42 ημερών προ του τοκετού.

Απαραίτητα δικαιολογητικά:

1) Αίτηση της ενδιαφερόμενης.
2) Υπεύθυνη Δήλωση Ν. 1599/86 ότι δεν είναι ασφαλισμένη σε κανένα ασφαλιστικό οργανισμό και διέκοψε την εργασία της -42- μέρες προ και -42- μέρες μετά τον τοκετό.
3) Ιατρική βεβαίωση από την οποία να προκύπτει η πιθανή ημερομηνία τοκετού.
4) Ληξιαρχική Πράξη γέννησης του παιδιού, η οποία θα συνοδεύεται από υπεύθυνη Δήλωση Ν. 1599/86 ότι το παιδί βρίσκεται στη ζωή.
5) Βεβαίωση του εργοδότη της για μόνιμη και τακτική εργασία χωρίς ασφαλιστική κάλυψη.
6) Πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης.
7) Βεβαίωση του ασφαλιστικού φορέα του συζύγου ότι δεν την έχει ασφαλίσει.
8) Πιστοποιητικό Κοινων. Προστασίας (εκδίδεται από την Υπηρεσία).
9) Εκκαθαριστικό Εφορίας ή υπεύθυνη δήλωση θεωρημένη από την εφορία, σε περίπτωση μη υποβολής φορολογικής δήλωσης.
10) Φωτοτυπία αστυνομικής ταυτότητας.

Η άγαμη μητέρα με αναγνωρισμένο τέκνο δυστυχώς δε μπορεί να διεκδικήσει τις παροχές μητρότητας μέσω του ασφαλισμένου στο ΙΚΑ πατέρα του τέκνου της, αφού η ίδια δεν έχει την ιδιότητα της έμμεσα ασφαλισμένης. Για να ήταν έμμεσα ασφαλισμένη θα έπρεπε να συνέτρεχε στο πρόσωπό της η ιδιότητα της συζύγου, ενώ δεν αρκεί απλώς αυτή της μητέρας του αναγνωρισμένου εκτός γάμου παιδιού. Όσες γυναίκες είναι πάντως έμμεσα ασφαλισμένες διευκρινίζουμε πως διεκδικούν τις παροχές μητρότητας (αποτιμητές ή μη σε χρήμα) του ΙΚΑ, που πλέον χορηγούνται από τον ΕΟΠΥΥ, όχι όμως και τα επιδόματα μητρότητας που χορηγούνται μόνο στις άμεσα ασφαλισμένες του ταμείου.

 

Επιδόματα και άδειες παρένθετης μητέρας

Ειδικά για παρένθετες μητέρες

Την επέκταση των παροχών μητρότητας στις παρένθετες, τεκμαιρόμενες μητέρες και στις γυναίκες που υιοθετούν τέκνο, περιγράφει αναλυτικά εγκύκλιος που εξέδωσε ο ΕΦΚΑ. Σε εφαρμογή σχετικής διάταξης του πρόσφατου νόμου (ν.4488/2017) επεκτείνεται η παροχή του επιδόματος μητρότητας.

Η συγκεκριμένη παροχή που λαμβάνουν οι αυτοαπασχολούμενες εργαζόμενες γυναίκες με συνέπεια να μπορούν να διακόψουν προσωρινά, για 14 εβδομάδες το επάγγελμά τους, επεκτείνεται και σε περιπτώσεις όπου είναι κυοφορούσες (φέρουσες / παρένθετες) και τεκμαιρόμενες (αποκτώσες) μητέρες. Επίσης, επεκτείνεται και στις αυτοαπασχολούμενες εργαζόμενες γυναίκες που υιοθετούν τέκνο ηλικίας έως δυο ετών. Ειδικότερα, σύμφωνα με την εγκύκλιο του ΕΦΚΑ, ισχύουν τα εξής:

1. Σε συνέχεια της παρ.1 του άρθρου 6 του ν. 4097/2012(Α’235) ορίζεται ότι το επίδομα μητρότητας που χορηγείται στις αυτοαπασχολούμενες εργαζόμενες γυναίκες επιτρέποντας την προσωρινή διακοπή του επαγγέλματός τους, λόγω εγκυμοσύνης ή μητρότητας, για χρονικό διάστημα 14 εβδομάδων επεκτείνεται στις κυοφορούσες (φέρουσες/παρένθετες) αυτοαπασχολούμενες γυναίκες και στις τεκμαιρόμενες (αποκτώσες) αυτοαπασχολούμενες μητέρες του άρθρου 1464 του Αστικού Κώδικα καθώς και στις αυτοαπασχολούμενες εργαζόμενες γυναίκες που υιοθετούν τέκνο ηλικίας έως δυο ετών (παρ. 1 αρθ. 44 του Ν.4488/2017). Για την απόδοση του παραπάνω επιδόματος απαιτείται επιπλέον η προσκόμιση της δικαστικής άδειας παρένθετης μητρότητας και η ληξιαρχική πράξη γέννησης του τέκνου. Στην περίπτωση υιοθεσίας απαιτείται η προσκόμιση της τελεσίδικης δικαστικής πράξης υιοθεσίας και το πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης

2. Στην τεκμαιρόμενη (αποκτώσα) εργαζόμενη μητέρα του άρθρου 1464 του Αστικού Κώδικα που αποκτά τέκνο με τη διαδικασία της παρένθετης μητρότητας παρέχεται το δικαίωμα του μεταγενέθλιου τμήματος της άδειας μητρότητας (δηλ. εννέα εβδομάδες άδεια λοχείας από την ημερομηνία τοκετού), που ορίζεται από τις διατάξεις του άρθρου 7 της ΕΓΣΣΕ 1993 και του άρθρου 7 της ΕΓΣΣΕ 2000-2001, το οποίο κυρώθηκε με το άρθρο 11 του ν. 2874/2000. (παρ. 2 αρθ. 44 του ν.4488/2017) Επίσης, ορίζεται ότι η ως άνω τεκμαιρόμενη μητέρα κατά το μεταγενέθλιο τμήμα της άδειας μητρότητας δικαιούται τις πάσης φύσεως αποδοχές και επιδόματα που συνδέονται με τη μητρότητα, εφόσον πληροί τις προϋποθέσεις που ορίζονται στις επιμέρους καταστατικές διατάξεις του φορέα ασφάλισής της, όπως και οι φυσικές μητέρες. (παρ. 2 του αρθ. 44του ν.4488/2017) Για την απόδοση του παραπάνω επιδόματος απαιτείται επιπλέον η δικαστική άδεια παρένθετης μητρότητας, η ληξιαρχική πράξη γέννησης του τέκνου καθώς και βεβαίωση αποχής από την εργασία της για 63 ημέρες από την ημερομηνία τοκετού. 3.Στην τεκμαιρόμενη μητέρα του αρθ.1464 του Αστικού Κώδικα που αποκτά τέκνο με την διαδικασία της παρένθετης μητρότητας δίνεται το δικαίωμα της ειδικής παροχής προστασίας μητρότητας. Η ανωτέρω παροχή δίδεται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο αρθ. 142 και την αριθ.33891/606 (Β` 833/2008) Υπουργική Απόφαση που ισχύει για τις φυσικές μητέρες, ασφαλισμένες του π.ΙΚΑ – ΕΤΑΜ. Κατά τη διάρκεια της ανωτέρω άδειας η μητέρα λαμβάνει αποδοχές από τον ΟΑΕΔ σύμφωνα με το αρθ. 142 του ν.3655/2008, όπως ισχύει. Ο χρόνος της ειδικής άδειας προστασίας της μητρότητας λογίζεται ως χρόνος ασφάλισης στους κλάδους σύνταξης, ασθένειας του ΕΦΚΑ και επικουρικής ασφάλισης του Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π., συνεπώς επί των προαναφερόμενων αποδοχών παρακρατούνται οι προβλεπόμενες ασφαλιστικές εισφορές, όπως και για τη φυσική μητέρα ασφαλισμένη του π. ΙΚΑ – ΕΤΑΜ. (παρ. 3 αρθ. 44 του ν.4488/2017)

Δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ 2315/Β/19.6.2018) η απόφαση του υπουργείου Υγείας για τον νέο Ενιαίο Κανονισμό Παροχών Υγείας του ΕΟΠΥΥ  με έναρξη ισχύος την 1η Οκτωβρίου 2018, στην οποία μεταξύ άλλων περιέχονται και  αλλαγές και στο επίδομα τοκετού. Συγκεκριμένα, όταν ο τοκετός γίνεται εκτός δημόσιου μαιευτηρίου ή μη συμβεβλημένου ιδιωτικού, πχ τοκετός κατα οίκον, προβλέπεται μικρότερο επίδομα τοκετού. Καταβάλλεται, αντί μαιευτικής περίθαλψης, εφάπαξ χρηματική αποζημίωση ύψους 600 ευρώ (από 900 Ευρώ που προέβλεπε ο προηγούμενος ΕΚΟΥ), 900 ευρώ από 1.200 για δίδυμη κύηση και 1300 ευρώ για τρίδυμη κύηση από 1.600 που ήταν μέχρι χθες σε ισχύ.

Επίδομα παιδιού ΟΠΕΚΑ (πρώην Ενιαίο επίδομα στήριξης τέκνων του Ο.Γ.Α.)

Σύμφωνα με το άρθρο 214 του νόμου 4512 του 2018 θεσπίζεται το «Επίδομα Παιδιού», που καταβάλλεται από 1/1/2018 και αντικαθιστά το Ενιαίο Επίδομα Στήριξης Τέκνων και το Ειδικό Επίδομα Τριτέκνων – Πολυτέκνων. Το νέο επίδομα καταβάλλεται λαμβάνοντας υπόψη τον αριθμό των εξαρτώμενων τέκνων και το λεγόμενο «ισοδύναμο οικογενειακό εισόδημα» κατά τα πρότυπα του Ενιαίου Επιδόματος Στήριξης Τέκνων. Ως ισοδύναμο οικογενειακό εισόδημα  ορίζεται το συνολικό, πραγματικό ή τεκμαρτό, εισόδημα από κάθε πηγή ημεδαπής και αλλοδαπής προέλευσης προ φόρων, μετά την αφαίρεση των εισφορών για κοινωνική ασφάλιση, εξαιρουμένων των επιδομάτων που δεν προσμετρώνται στο φορολογητέο εισόδημα, όλων των μελών της οικογένειας, διαιρούμενο με την λεγόμενη κλίμακα ισοδυναμίας.

Πολυτεκνικό επίδομα 500ευρώ το χρόνο για κάθε τέκνο από τον ΟΓΑ

Το επίμαχο πολυτεκνικό επίδομα χορηγείται , στη μητέρα χωρίς σύζυγο (άγαμη, χήρα, διαζευγμένη) εφόσον έχει την επιμέλεια τριών (3) τουλάχιστον άγαμων παιδιών ηλικίας μέχρι 23 ετών και είναι η μόνη υπόχρεος για τη διατροφή τους (το επίδομα χορηγείται από τον ΟΓΑ βάσει των ν. 1892/90 – άρθρο 63, ν. 2459/97 – άρθρο 39, ν. 2972/01 – άρθρο 50 & ν. 3454/06 – άρθρο 6). Το πολυτεκνικό επίδομα χορηγείται και στο χήρο πατέρα ο οποίος έχει την επιμέλεια τουλάχιστον τριών (3) άγαμων παιδιών μέχρι 23 ετών.
Ειδικά στις οικογένειες με τρία και άνω εξαρτώμενα τέκνα, χορηγείται ειδικό επίδομα τριτέκνων και πολυτέκνων, το οποίο ορίζεται σε πεντακόσια (500) ευρώ κατ’ έτος για κάθε τέκνο, εφόσον το οικογενειακό φορολογητέο εισόδημα είναι μέχρι σαράντα πέντε χιλιάδες (45.000) ευρώ για τις τρίτεκνες οικογένειες. Το ως άνω όριο οικογενειακού εισοδήματος προσαυξάνεται κατά τρεις χιλιάδες (3.000) ευρώ για τις τετράτεκνες οικογένειες και κατά τέσσερις χιλιάδες (4.000) ευρώ για κάθε επιπλέον τέκνο για τις οικογένειες με περισσότερα των τεσσάρων τέκνα.  Το ειδικό επίδομα τριτέκνων και πολυτέκνων το οποίο ορίζεται σε πεντακόσια (500) ευρώ κατ’ έτος για κάθε τέκνο, εφόσον το οικογενειακό εισόδημα είναι μέχρι σαράντα πέντε χιλιάδες (45 000) ευρώ.

Σχολικό επίδομα 300 ευρώ ετησίως για κάθε παιδί-μαθητή υποχρεωτικής εκπαίδευσης έως 16 ετών (καταργήθηκε )

Ειδικά μηνιαία επιδόματα σε τρίτεκνες, πολύτεκνες και μονογονεϊκές οικογένειες (δεν αφορά τους διαζευγμένους) από τον ΕΔΟΕΑΠ στους ασφαλισμένους του ταμείου (όπως εμφανίζεται στην ιστοσελίδα του ΕΔΟΕΑΠ, εδώ)
Επίδομα για μονογονεϊκές οικογένειες από τον ΕΔΟΕΑΠ

Βοήθημα ανεργίας αυτοτελώς και ανεξάρτητα απασχολουμένων απο τον ΟΑΕΔ στις άγαμες μητέρες

Σύμφωνα με την υπ’ αριθμ. Φ. 80000/8285/253  Υπουργική Απόφαση (ΦΕΚ τεύχος Β 705 έτος 2013) δικαιούχοι βοηθήματος του Ειδικού Λογαριασμού Ανεργίας Αυτοτελώς και Ανεξάρτητα Απασχολουμένων του Ο.Α.Ε.Δ. κατ’ εφαρμογή της παρ.2 του άρθρου 44 του ν. 3986/2011 είναι οι ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοτελώς απασχολούμενοι ασφαλισμένοι στους φορείς Ο.Α.Ε.Ε. και Ε.Τ.Α.Π.-Μ.Μ.Ε., οι οποίοι διακόπτουν αποδεδειγμένα το επάγγελμα τους, δεν αυτοαπασχολούνται, δεν αναλαμβάνουν μισθωτή απασχόληση και δεν λαμβάνουν σύνταξη από οποιαδήποτε αιτία από φορέα κύριας ασφάλισης, τον Ο.ΓΑ, το Ν.Α.Τ., ή το Δημόσιο, ή φορέα κύριας ασφάλισης της αλλοδαπής και έχουν καταβάλει την ειδική εισφορά της παρ. 2 του άρθρου 44 του ν. 3986/2011.
Το συνολικό ατομικό καθαρό εισόδημα από οποιαδήποτε πηγή των δύο οικονομικών ετών που προηγούνται της υποβολής της αίτησης να μην υπερβαίνει αθροιστικά το ποσό των 20.000 € και το συνολικό οικογενειακό καθαρό εισόδημα από οποιαδήποτε πηγή των δύο ετών που προηγούνται της υποβολής της αίτησης, να μην υπερβαίνει αθροιστικά το ποσό των 30.000 €. Δυστυχώς όμως ο ΟΑΕΔ, μετά από ερμηνευτική εγκύκλιο που έλαβε από το Υπουργείο Εργασίας, λογίζει το εισόδημα της ανύπαντρης μητέρας με ανήλικο τέκνο ως ατομικό και έτσι όποια άγαμη μητέρα υπερβαίνει αθροιστικά τα 20.000 ευρώ δεν της χορηγείται το επίδομα.
Δες όλες τις προϋποθέσεις και την εγκύκλιο, ΕΔΩ 

Εθνική Άμυνα

Από το Γραφείο Στρατολογικής Πολιτικής έχουν καθιερωθεί (Ν. 3421/05) τα εξής:

  • Ο γιος άγαμης μητέρας υπηρετεί 9 μήνες θητεία (ο μόνος ή ο μεγαλύτερος).

  • Ο γιος ορφανός από τον ένα γονέα υπηρετεί 9 μήνες θητεία (ο μόνος ή μεγαλύτερος γιος).

Σύμφωνα με την ειδικότερη πρόβλεψη του άρθρου 7 του ακόμη ισχύοντος ν. 3421/2005 περί στρατολογίας, σχετικά με τα τέκνα θανόντος γονέα ή άγαμης μητέρας ισχύει η διευκόλυνση της μειωμένης εννεάμηνης στρατιωτικής θητείας (μειωμένη στρατεύσιμη στρατιωτική υποχρέωση). Δικαιούχος αυτής είναι, όπως προαναφέρθηκε, μεταξύ άλλων και ο μόνος ή μεγαλύτερος γιός θανόντος γονέα ή άγαμης μητέρας. Αν ο περιγραφόμενος ως δικαιούχος είναι ανίκανος για κάθε εργασία, το δικαίωμα της μεταφοράς στους υποχρεωμένους μειωμένης εννεάμηνης θητείας μεταβιβάζεται στον αμέσως επόμενο ικανό για εργασία αδελφό.  Δεν είναι δυνατή η μεταβίβαση του δικαιώματος μεταφοράς στους υπόχρεους μειωμένης στρατεύσιμης στρατιωτικής υποχρέωσης, στις περιπτώσεις που οι δικαιούχοι έχουν ασκήσει το δικαίωμα αυτό και έχουν ήδη εκπληρώσει μειωμένη στρατεύσιμη στρατιωτική υποχρέωση.

Σύμφωνα με το άρθρο 8 του ίδιου νόμου (ν. 3421/2005), στο οποίο διευκρινίζεται ο όρος «τέκνο άγαμης μητέρας», ορίζονται ως τέκνα άγαμης μητέρας όσα γεννήθηκαν από μητέρα που δεν έχει συνάψει γάμο και εξακολουθεί να είναι άγαμη. Ομοίως, ως τέκνα άγαμης μητέρας θεωρούνται και όσα γεννήθηκαν εκτός γάμου από διαζευγμένη μητέρα, η οποία συνεχίζει να διατελεί σε διάζευξη.

Σύμφωνα με το άρθρο 13 του εν λόγω νόμου όσον αφορά αυτή τη φορά όχι το τέκνο μονογονέων αλλά τον πατέρα-μονογονέα ισχύει η ακόλουθη διευκόλυνση ως προς τα χρονικά όρια της επιβεβλημένης στρατιωτικής θητείας του. Αυτός μπορεί να αιτηθεί πλήρη απαλλαγή του από την υποχρέωση εκπλήρωσης στρατιωτικής θητείας, αν είναι χήρος πατέρας ενός τουλάχιστον ζώντος ανήλικου ή ανίκανου για κάθε εργασία άγαμου τέκνου, εφόσον το επιθυμεί.

Επιστρέφοντας όμως στα δικαιούμενα τη χρονικά μειωμένη προς εκπλήρωση στρατιωτική θητεία, τέκνα μονογονεϊκών οικογενειών, πρακτικά χρήσιμο και εν τέλει ιδιαζόντως σημαντικό είναι πως η πραγματική απόλυση των δικαιούμενων την εννεάμηνη στρατιωτική θητεία γίνεται τελικώς στους οκτώ και όχι στους εννέα μήνες, με βάση τα όσα προβλέπουν οι πλέον πρόσφατες σχετικές με την απόλυση από το στρατό ξηράς και το πολεμικό ναυτικό και την αεροπορία, υπουργικές αποφάσεις.

Παιδεία

Οι πολύτεκνοι εκπαιδευτικοί, συμπεριλαμβανομένων των μονογονέων με τρία παιδιά που έχουν τη γονική μέριμνα, την επιμέλεια και είναι οι μόνοι υπόχρεοι σε διατροφή αυτών (Ν. 3454/06, άρθρο 6, παρ. 2), διορίζονται σε θέσεις εκπαιδευτικών των κλάδων ΠΕ πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ανεξάρτητα από τη συμμετοχή τους σε διαγωνισμό του ΑΣΕΠ (Ν. 3255/04, άρθρο 6, παρ. 3, ΦΕΚ Α’ 138) εντάσσονται στις ειδικές κατηγορίες και μετατίθενται στην περιοχή μετάθεσης της πρώτης προτίμησής τους (Π.Δ. 50/1996 άρθρο 13, παρ. 1β, ΦΕΚ Α’ 45).
Όσον αφορά στις μεταθέσεις εκπαιδευτικών, οι μονογονείς (με επιμέλεια άγαμων, ανηλίκων ή σπουδαζόντων παιδιών) λαμβάνουν τα μόρια του γάμου (Π.Δ. 39/1998 άρθρο 1, παρ. 1, ΦΕΚ Α’ 43, όπως διορθώθηκε και ισχύει, ΦΕΚ Α’ 262/1998).

Εγκύκλιος και Δικαιώματα παιδιών-μαθητών με Γονείς Διαζευγμένους ή Σε Διάσταση 

-Νέα εγκύκλιος για τις εγγραφές/μετεγγραφές μαθητών διαζευγμένων γονιών: Δείτε τί ισχύει από 16/09/2021 εδώ

-Σύμφωνα με εγκύκλιο του Υπουργείου Παιδείας με ημερομηνία 13/20/2010, στις περιπτώσεις διάστασης ή διαζυγίου των γονέων μαθητή η επικοινωνία του παιδιού με τον γονέα που δεν μένει μαζί του, δεν μπορεί να απαγορευθεί εντός του σχολικού χώρου. Η προφορική ή γραπτή εντολή του ενός γονέα προς το σχολείο να απαγορεύσει την είσοδο του άλλου ή την επικοινωνία με το παιδί  εξετάζεται με προσοχή, αλλά δεν είναι υποχρεωτική αφ’ εαυτής. Ολόκληρη την εγκύκλιο μπορείτε να δείτε εδώ.
-Επιπλέον το Μάρτιο του 2015, εκδόθηκε αντίστοιχη εγκύκλιος για τα δικαιώματα των παιδιών με γονείς διαζευγμένους ή σε διάσταση, που φιλοξενούνται σε παιδικούς και βρεφονηπιακούς σταθμούς. Μπορείς να δείς σχετικά εδώ.

Μεταγραφές φοιτητών

To άρθρο 53 του νόμου 4264/2014 με τίτλο: «Μεταφορά θέσης εισαγωγής φοιτητών- πολυτέκνων, τριτέκνων και ειδικών κατηγοριών» προβλέπει τα εξής σχετικά με τη μεταφορά θέσης εισαγωγής των φοιτητών ή τη δυνατότητα μεταγραφής των φοιτητών, όπως είναι ευρύτερα γνωστή:

Στην πρώτη παράγραφο του άρθρου όπου προβλέπεται το υποκειμενικό πεδίο εφαρμογής του εν λόγω νομοθετήματος, ποια είναι με άλλα λόγια τα άτομα και οι οικογένειες για τις οποίες εφαρμόζεται, ορίζονται τα ακόλουθα: «1. Από το ακαδημαϊκό έτος 2014-2015 οι επιτυχόντες σε θέση εισαγωγής σε Σχολή ή Τμήμα της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης που είναι:

α) πολύτεκνοι, κατά την έννοια του άρθρου 1 του ν. 1910/1944 (Α`229), όπως αντικαταστάθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 6 του ν. 3454/2006 (Α`75), καθώς και τέκνα των ανωτέρω πολυτέκνων,

β) γονείς ή τέκνα πολυμελών οικογενειών με τρία ζώντα τέκνα από νόμιμο γάμο ή νομιμοποιηθέντα ή νομίμως αναγνωρισθέντα ή υιοθετηθέντα, συμπεριλαμβανομένων των περιπτώσεων άγαμων μητέρων με τρία μη αναγνωρισθέντα ζώντα τέκνα και

γ) επιτυχόντες:
γα) με αδελφό ή αδελφή, ενεργό φοιτητή του πρώτου κύκλου σπουδών, όπως ορίζεται στο άρθρο 2 του ν. 4009/2011 (Α` 195), εφόσον δεν είναι ήδη κάτοχος πτυχίου, μεταπτυχιακού ή διδακτορικού τίτλου, που φοιτά σε Πανεπιστήμιο ή Τ.Ε.Ι. ή στις Ανώτατες Εκκλησιαστικές Ακαδημίες ή στην Ανώτατη Σχολή Παιδαγωγικής και Τεχνολογικής Εκπαίδευσης (Α.Σ.ΠΑΙΤ.Ε.), καθώς και στις Ανώτερες Σχολές Τουριστικής Εκπαίδευσης του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού διαφορετικής πόλης της μόνιμης κατοικίας των γονέων τους
γβ) ορφανοί από τον ένα ή και από τους δύο γονείς ή τέκνα άγαμης μητέρας με ένα ή δύο μη αναγνωρισθέντα τέκνα, γγ) με γονείς, τέκνα, αδέλφια, συζύγους που είναι τυφλοί ή κωφάλαλοι ή νεφροπαθείς, που υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση ή πάσχουν από μυϊκή δυστροφία Duchenne ή ανήκουν στην κατηγορία ατόμων ειδικών αναγκών επειδή έχουν κινητικά προβλήματα οφειλόμενα σε αναπηρία άνω του 67%, και αποδεικνύονται με πιστοποιητικά αναπηρίας του οικείου Κέντρου Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕΠΑ)
γδ) τέκνα των θυμάτων της τρομοκρατίας που αναφέρονται στην παρ. 1 του άρθρου 1 του ν. 1897/1990 (Α` 120), γε) πολύδυμα τέκνα εφόσον συμμετέχουν στις πανελλαδικές εξετάσεις εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση το ίδιο έτος, δικαιούνται τη μεταφορά της θέσης εισαγωγής τους σε αντίστοιχη Σχολή ή Τμήμα Πανεπιστημίου, εφόσον πέτυχαν σε Πανεπιστήμιο και Τ.Ε.Ι., εφόσον πέτυχαν σε Τ.Ε.Ι.».

Χαρακτηριστικό είναι συγκεκριμένα ως προς τις μονογονεϊκές οικογένειες πως τα ορφανά τέκνα ή τα μη αναγνωρισμένα τέκνα άγαμης μητέρας ευνοούνται με τη δυνατότητα μεταφοράς της θέσης τους (μεταγραφής), ενώ κάτι αντίστοιχο δεν προβλέπεται για τα τέκνα διαζευγμένων γονέων ή τέκνων άγαμων μητέρων, τα οποία όμως έχουν αναγνωριστεί από τον πατέρα τους, είτε με εκούσια αναγνώριση είτε με δικαστική απόφαση.  Ο Ν. 4186/2013, στο άρθρο 34 παρ. 1 αυτού προβλέπει δυνατότητα μετεγγραφής για τέκνα μονογονεϊκών οικογενειών με ετήσιο εισόδημα του γονέα έως 9.000 ευρώ.

Παιδικοί σταθμοί

  • Με βάση τον Πρότυπο Κανονισμό Λειτουργίας Δημοτικών και Κοινοτικών Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου Παιδικών και Βρεφονηπιακών Σταθμών (αρ. απ. 16065/22-4-02, ΦΕΚ Β’ 497/22-4-2002)  παιδιά μονογονεϊκών οικογενειών εγγράφονται κατά προτεραιότητα στους Παιδικούς Σταθμούς των ΟΤΑ, καθώς επίσης και στους σταθμούς του ΠΙΚΠΑ, του ΕΟΠ, του Ιδρύματος Βρεφονηπιακών Σταθμών, Αθηνών, Λάρισας και Θεσσαλονίκης.

  • Οι χήροι/χήρες, διαζευγμένες και μονογονεϊκές οικογένειες μέχρι 20.000 ευρώ ετήσιο οικογενειακό εισόδημα απαλλάσσονται των τροφείων στους δημοτικούς παιδικούς σταθμούς ενώ από 20.001 ευρώ μέχρι και 35.000 ευρώ ετήσιο οικογενειακό εισόδημα, καταβάλλουν τροφεία 50 ευρώ/μήνα για το πρώτο παιδί και το ήμισυ του ποσού αυτού, για το δεύτερο παιδί. (Η συγκεκριμένη ειδική ρύθμιση τροφείων ισχύει για ορισμένους δημοτικούς παιδικούς σταθμούς της Αττικής, ανάλογα με τον δήμο που ανήκετε).

Πρόγραμμα κοινωνικού τουρισμού Ε.Ο.Τ.
Οι άγαμες μητέρες και τα προστατευόμενα μέλη τους δικαιούνται κάθε έτος Δελτίο κοινωνικού τουρισμού, ανεξάρτητα εάν έλαβαν την παροχή αυτή κατά το προηγούμενο έτος. Προϋπόθεση αποτελεί να έχουν πραγματοποιήσει κατά το προηγούμενο έτος 50 ημέρες εργασίας ή 50 ημέρες επιδοτούμενης ανεργίας. Οι διαζευγμένοι δικαιούχοι του Προγράμματος εφόσον έχουν υπό την προστασία τους τέκνα των οποίων έχουν τη δικαστική επιμέλεια (θα προσκομίζουν το ανάλογο πιστοποιητικό στο Κ.Ε.Π.) δικαιούνται δελτίου για τους εαυτούς τους και τα προστατευόμενα τέκνα τους, ανεξάρτητα αν τα τέκνα είναι ασφαλισμένα στον έτερο από τους διαζευγμένους γονείς. Οι εν διαστάσει γονείς, εφόσον υποβάλλουν ξεχωριστή φορολογική δήλωση, στην οποία συμπεριλαμβάνουν και τα τέκνα τους, δικαιούνται δελτίου για τον εαυτό τους και τα προστατευόμενα τέκνα τους, ανεξάρτητα αν αυτά είναι ασφαλισμένα στον έτερο από τους εν διαστάσει γονείς. Στην περίπτωση μεμονωμένου δικαιούχου που βρίσκεται σε διάσταση ή είναι διαζευγμένος και υποβάλλει ξεχωριστή φορολογική δήλωση στην οποία δεν συμπεριλαμβάνονται τα τέκνα, το ατομικό εισόδημα υπολογίζεται αφαιρουμένου του μηνιαίου ποσού που έχει επιδικαστεί για καταβολή διατροφής. Περισσότερες προϋποθέσεις και δικαιολογητικά, μπορείς να δείς εδώ.Πρόγραμμα επιδότησης διακοπών εργαζομένων και ανέργων με επιταγή Κοινωνικού Τουρισμού από τον ΟΑΕΔ

Ασφάλιση στο ασφαλιστικό ταμείο του πρώην συζύγου

Μπορείς να ασφαλιστείς στο ταμείο του/της πρώην συζύγου υπό προϋποθέσεις. Δες αναλυτικά σε σχετικό άρθρο εδώ αλλά και παρακάτω αναλυτικά.

Δωρεάν περίθαλψη και βιβλιάριο απορίας

  • Χορηγείται στους ανασφάλιστους και οικονομικά αδύναμους γονείς βιβλιάριο δωρεάν χορήγησης φαρμάκων και νοσοκομειακής περίθαλψης στα Νοσηλευτικά Ιδρύματα του ΕΣΥ τόσο για τους ίδιους όσο και για τα προστατευόμενα από αυτούς παιδιά τους.

  • Δικαίωμα νοσοκομειακής και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης έχει ο ανασφάλιστος διαζευγμένος ή σε διάσταση σαν άμεσα ασφαλισμένος στον ασφαλιστικό φορέα που ήταν ασφαλισμένος ο άλλος σύζυγος κατά το χρόνο λύσης του γάμου. Το ασφαλιστικό αυτό δικαίωμα ασκείται εντός έτους από την ημερομηνία της τελεσίδικης έκδοσης της απόφασης του διαζυγίου.

  • Κάθε ανασφάλιστη ανύπαντρη επίτοκη ή ανύπαντρη μητέρα που ούτως ή άλλως (ανεξαρτήτως εισοδήματος δηλαδή) δικαιούται βιβλιάριο απορίας, όπως και τα τέκνα της.

  • Λειτουργούν σε όλη τη χώρα Κοινωνικές Υπηρεσίες που προσφέρουν ψυχολογική και κοινωνική στήριξη σε κάθε μονογονεϊκή οικογένεια όταν τους ζητηθεί. Αναλυτικά, κέντρα στήριξης μπορείς να δείς εδώ ενώ τους Δήμους που προσφέρουν δωρεάν συμβουλευτικές υπηρεσίες και ψυχολογική στήριξη, εδώ

Αναλυτικές πληροφορίες για τη δωρεάν περίθαλψη ανασφαλίστων, τα αντίστοιχα ΦΕΚ και το βιβλιάριο απορίας μπορείς να διαβάσεις εδώ

Υιοθεσία

Μια ανύπανδρη γυναίκα  όπως και ένας ανύπανδρος άνδρας μπορούν να υιοθετήσουν παιδί βάση της ελληνικής νομοθεσίας. Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερες γυναίκες που δεν βρίσκονται μέσα σε  ένα γάμο υιοθετούν  παιδί ακολουθώντας κάποιον από τους τρόπους που ισχύουν στην Ελλάδα.  Η έρευνα  που γίνεται και σε αυτή την περίπτωση από τις κοινωνικές υπηρεσίες είναι ίδια με αυτή που ισχύει για τα ζευγάρια. Εδώ όμως η πολιτεία δίνει πολύ μεγαλύτερο βάρος στο εάν υπάρχει υποστηρικτικό περιβάλλον  που είναι έτοιμο να βοηθήσει σε κάθε περίπτωση αλλά και στο εάν υπάρχει κάποιο πρόσωπο που θα αποτελούσε το αντρικό πρότυπο  για το υιοθετημένο παιδί. (πατέρας, αδελφός, ξάδελφος ). Ωστόσο, υπάρχει και η δυνατότητα ιδιωτικής υιοθεσίας, για την οποία μπορείτε να πάρετε πληροφορίες, εδώ.

Δυνατότητα προσφυγής στη διαδικασία της τεχνητής γονιμοποίησης ανύπαντρου γονιού

Στα πλαίσια του νόμου υπάρχει πλέον και η δυνατότητα προσφυγής στη διαδικασία της τεχνητής γονιμοποίησης (άλλως ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, όπως πιο συγκεκριμένα αναφέρεται στο νόμο – ΑΚ 1456) από μόνο ένα υποψήφιο (μοναχικό), ανύπανδρο γονέα. Ειδικότερα όχι μόνο έγγαμα ζευγάρια αλλά και σύντροφοι που συζούν μόνιμα σε ελεύθερη ένωση και άγαμες μοναχικές γυναίκες μπορούν να προσφύγουν στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή (1456 ΑΚ).

Αναλυτικές πληροφορίες στο Single Parent

bottom of page